Η υψηλή αρτηριακή πίεση (επίσης γνωστή ως υπέρταση) είναι μια κύρια και συχνή αιτία για την εκδήλωση της χρόνιας νεφρικής νόσου, η οπoία μπορεί να προκαλέσει και άλλες επιπλοκές στον οργανισμό όπως καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή και εγκεφαλικά επεισόδια. Στην υψηλή αρτηριακή πίεση η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων αυξάνεται.
Οι νεφροί διαδραματίζουν έναν βασικό ρόλο στην διατήρηση της αρτηριακής πίεσης, και η πίεση του αίματος, με τη σειρά της, μπορεί να επηρεάσει την υγεία των νεφρών.
Αν η υπέρταση ελέγχεται, ο κίνδυνος των επιπλοκών όπως είναι η χρόνια νεφρική νόσος είναι μειωμένος.
Πώς η αρρύθμιστη υπέρταση μπορεί να βλάψει τους νεφρούς;
Η υψηλή αρτηριακή πίεση υποχρεώνει την καρδιά να δουλεύει σκληρότερα και, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία σε όλο το σώμα. Εάν έχουν καταστραφεί τα αγγεία στα νεφρά, μειώνεται με το χρόνο η ικανότητα τους να απομακρύνουν τις τοξίνες, όλα τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού μας αλλά και την περίσσεια των υγρών από το σώμα. Όταν οι νεφροί ανεπαρκούν, τα επιπλέον υγρά μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση ακόμη περισσότερο. Αυτή η κατάσταση είναι συχνή στο τελικό στάδιο της νεφρική νόσου. Τότε ο καρδιαγγειακός κίνδυνο ενός ατόμου αυξάνεται σημαντικά.
Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της υψηλής πίεσης του αίματος;
Οι περισσότεροι άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση δεν έχουν συμπτώματα. Ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε αν η αρτηριακή πίεση ενός ατόμου είναι υψηλή είναι να κάνουμε μια σειρά από τακτικές μετρήσεις της πίεσης του αίματος με κάποιο από τα κατάλληλα πιστοποιημένα πιεσόμετρα. Το αποτέλεσμα εκφράζεται με δύο αριθμούς. Ο πρώτος αριθμός, που ονομάζεται συστολική πίεση, αντιπροσωπεύει την πίεση όταν η καρδιά συσπάται. Ο δεύτερος αριθμός, που ονομάζεται διαστολική πίεση, δείχνει την πίεση όταν η καρδιά χαλαρώνει ανάμεσα στους χτύπους. Αρτηριακή πίεση ενός ατόμου θεωρείται φυσιολογική αν παραμένει ίση ή μικρότερη από 120/80mm Hg. Τα άτομα με συστολική αρτηριακή πίεση από 120 έως 139 ή διαστολική αρτηριακή πίεση από 80 έως 89 θεωρείται προϋπερτασικά και θα πρέπει να υιοθετήσουν τις αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσουν την αρτηριακή τους πίεση και την πρόληψη εκδήλωσης καρδιαγγειακών παθήσεων. Από την άλλη τα άτομα που έχουν συστολική αρτηριακή πίεση σταθερά 140 ή και υψηλότερη ή διαστολική πίεση 90 ή υψηλότερη θεωρείται ότι έχουν υπέρταση και πρέπει να συμβουλευτούν έναν ειδικό υπερτασιολόγο και να λάβουν φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση της.
Πώς μπορεί η νεφρική βλάβη από την υπέρταση να προληφθεί;
Η θεραπεία είναι απαραίτητη, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στον τρόπο ζωής και τη φαρμακευτική αγωγή, για να διατηρηθούν τα επίπεδα της την αρτηριακής τους πίεσης κάτω από 130/80mmHg .
Πώς μπορεί η υπέρταση να ελεγχθεί;
Οι άνθρωποι με προϋπέρταση ή υψηλή αρτηριακή πίεση θα πρέπει:
- Να διατηρούν το βάρος του σώματος τους κοντά στο φυσιολογικό.
- Να τρώνε άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά, και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Να περιορίσουν σημαντικά το αλάτι στην καθημερινή τους διατροφή (πρόσληψη έως 1500mg νατρίου).
- Να περιορίσουν την κατανάλωση “fast food”. Θα πρέπει να διαβάζουν τις ετικέτες διατροφής στα συσκευασμένα τρόφιμα για να μάθουν πόσο νάτριο βρίσκεται σε μία μερίδα. Χρήσιμο είναι ένα ημερολόγιο νατρίου για να βοηθήσει στην παρακολούθηση της πρόσληψης νατρίου.
- Να έχουν στο πρόγραμμα τους τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας άσκησης όπως το περπάτημα, η ποδηλασία, το κολύμπι τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
- Να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση αλκοόλ.
Πώς η φαρμακευτική αγωγή βοηθάει στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης;
Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται αγωγή για τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Οι ειδικοί διαθέτουν πλέον πολλά αντιυπερτασικά σκευάσματα στην φαρέτρα τους και μπορούν να εξατομικεύσουν την αγωγή αναλόγως των αναγκών ενός ασθενή. Οι πιο κοινοί τύποι αντιυπερτασικών φαρμάκων είναι τα διουρητικά, οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (αΜΕΑ), οι αποκλειστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης (ARBs), οι βήτα-αναστολείς και οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου. Δύο από αυτά τα φάρμακα, οι αναστολείς ACE και οι ARBs, έχουν προστατευτική επίδραση στους νεφρούν πέρα από το όφελος της μείωσης της αρτηριακής πίεσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι αναστολείς ACE και ARBs μειώνουν σημαντικά την πρωτεϊνουρία και επιβραδύνουν την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης. Τα διουρητικά μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Ένας συνδυασμός δύο ή περισσότερων φαρμάκων από τις παραπάνω κατηγορίες, μπορεί να χρειαστεί για την διατήρηση της αρτηριακής πίεσης στα επιθυμητά φυσιολογικά επίπεδα.
Ποιος είναι σε κίνδυνο για νεφρική ανεπάρκεια που σχετίζεται με υψηλή αρτηριακή πίεση;
Ο καθένας από εμάς αν πάσχει από υπέρταση έχει κάποιο κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής νόσου. Επιπλέον, οι άνθρωποι με διαβήτη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής ανεπάρκειας. Η πρώιμη διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη.
Πόσο σημαντική είναι η κληρονομική προδιάθεση για την ανάπτυξη υπέρτασης;
Το θετικό οικογενειακό ιστορικό υψηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι για εκδήλωση της νόσου. Προφυλακτικά μέτρα είναι απαραίτητα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος. Η παχυσαρκία είναι επίσης ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στην εκδήλωση υπέρτασης σε ένα άτομο και πρέπει να αντιμετωπίζεται. Τέλος, η υγιεινή διατροφή και η άθληση καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, είναι και οι δύο ζωτικής σημασίας για την πρόληψη!