Κύστεις νεφρού

Τι είναι οι απλές νεφρικές κύστεις και πόσο συχνά απαντώνται;

Οι απλές κύστεις νεφρού είναι οι πιο συχνές κυστικές βλάβες του νεφρικού παρεγχύματος. Η συχνότητα εμφάνισης είναι διπλάσια στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Είναι συνήθως ετερόπλευρες, μονήρης ή/και πολλαπλές. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις είναι τυχαίο εύρημα κατά τη διάρκεια απεικονιστικών εξετάσεων στην κοιλιά (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία). Σπάνια κάνουν την εμφάνιση τους στην παιδική ηλικία. Η συχνότητα και το μέγεθος τους φαίνεται πως αυξάνουν με την ηλικία. Οι κύστεις νεφρού εμφανίζονται στο 10% του γενικού πληθυσμού σε ηλικίες μεταξύ 50 και 70 ετών. Σε άτομα ηλικίας πάνω από 70 ετών εμφανίζονται τέτοιες κύστεις σε ποσοστό περίπου 25%.

Από που προέρχονται οι νεφρικές κύστεις;

Οι κύστεις αυτές προέρχονται συνήθως από το άπω ή το αθροιστικό σωληνάριο. Η σωληναριακή απόφραξη και η ισχαιμία του νεφρικού παρεγχύματος έχουν ενοχοποιηθεί ως εκλυτικοί παράγοντες για τη δημιουργία τους. Η ηλικία, το κάπνισμα, η νεφρική ανεπάρκεια και η υπέρταση είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου. Οι απλές κύστεις είναι– ως επί το πλείστον- ασυμπτωματικές, βρίσκονται στον φλοιό του νεφρού και έχουν διάμετρο που φτάνει τα 3 – 4 εκατοστά. Εξ ορισμού, δεν επικοινωνούν με τη νεφρική πύελο. Το περιεχόμενο των κύστεων είναι συνήθως υπερδιήθημα του πλάσματος (υγρό με διαυγής όψη και συνήθως υποκίτρινου χρώματος). Τέλος, από τις επιδημιολογικές μελέτες παρατήρησης υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των απλών νεφρικών κύστεων, υπέρτασης και αυξημένου αιματοκρίτη.

Ποια είναι η κλινική εικόνα του ασθενή με κύστεις νεφρού;

Κλινικά οι ασθενείς με απλές κύστεις νεφρού μπορούν να παρουσιάσουν αιματουρία, πόνο στην οσφύ, εμπύρετο (λόγω επιμόλυνσης αυτών) ή και να προκαλέσουν ακόμα απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος (παραπυελικές κύστεις). Πολλές φορές, η διάκριση από την πολυκυστική νεφρική νόσο ή άλλα κυστικά νοσήματα ή καρκινώματα του νεφρού, είναι πραγματικά δυσχερής. Αυτοί οι ασθενείς χρήζουν έλεγχο με υπερηχογράφημα και αξονική τομογραφία για την έγκαιρη διάγνωση. Κύστεις νεφρού με ανώμαλο πάχος ή μορφολογία τοιχώματος, παχιά διαφραγμάτια στο εσωτερικό τους, ρυπαρό περιεχόμενο ή αποτιτανώσεις έχουν αυξημένη πιθανότητα κακοήθειας και πρέπει να διερευνώνται προσεκτικά.

Πως γίνεται η ταξινόμηση των νεφρικών κύστεων κατά BOSNIAK;

Σε μια προσπάθεια να γίνει καλύτερη περιγραφή και διαχείριση των νεφρικών κύστεων τη δεκαετία του ‘ 80, δημιουργήθηκε μια κατηγοριοποίηση για τις κύστεις νεφρού που ονομάσθηκε ταξινόμηση κατά Bosniak. Βάσει αυτής, οι κύστεις ταξινομούνται σε πέντε κατηγορίες (Ι, ΙΙ, ΙΙ-F, III και IV) ανάλογα με το βαθμό της πολυπλοκότητας τους και την πιθανότητα κακοήθειας όπως αυτές περιγράφονται από την απεικόνιση με αξονικό τομογράφο.

• Κατηγορίες I – II: απλές κύστεις ή ελάχιστα επιπλεγμένες με την πιθανότητα εξαλλαγής σε κακοήθη νεοπλάσματα να είναι 0%.
•  Κατηγορία II-F: κύστεις νεφρού ελάχιστα επιπλεγμένες οι οποίες όμως λόγω της μορφολογίας και της διαμέτρου τους (>3cm) έχουν πιθανότητα εξαλλαγής 5-6%.
•  Αυτές οι κύστεις χρήζουν παρακολούθησης με υπέρηχο ή/και αξονικό τομογράφο ανά 6 μήνες (για 2-3 έτη).
•  Κατηγορία III: ενδιάμεσα επιπλεγμένες κύστεις με την πιθανότητα εξαλλαγής σε κακοήθες νεόπλασμα να ανέρχεται στο 55-60%. Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι συνήθως χειρουργική (μερική νεφρεκτομή).
•  Κατηγορία IV: σαφώς κακοήθεις κύστεις νεφρού –100% πιθανότητα να είναι κακοήθεις. Η θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών των βλαβών είναι χειρουργική (μερική – ολική νεφρεκτομή).